MIŁOŚNICY GENEALOGII I HISTORII ZIEMI KUJAWSKIEJ

Ulatowski h. Jastrzębiec Józef Bohdan Władysław Narcyz

 

ur. 26.10.1860 w Sukowach k. Kruszwicy zm.18.09.1934 w Grudziądzu, po długiej chorobie, pochowany został na cmentarzy tamtejszej fary.

 

Dr chemii, dziennikarz, działacz narodowy.  Od 1871 r. mieszkał w Inowrocławiu, gdzie chodził do gimnazjum i m.in. wraz z bratem Tadeuszem i Janem Kasprowiczem brał udział z zajęciach tajnego kółka literackiego im. Wincentego Pola (w latach 1876-1881 pełnił tam funkcje prezesa). Po maturze studiował chemię na uniwersytetach we Wrocławiu, Berlinie i Gryfii (tam uzyskał w 1890 r. tytuł doktora chemii).

Osiedlił się w Wielkopolsce, gdzie początkowo pracował w przemyśle cukrowniczym, potem zajął się dziennikarstwem. W 1898 r. objął – po Józefie Chociszewskim – stanowisko redaktora naczelnego gnieźnieńskiego „Lecha”. W październiku 1902 r. został redaktorem odpowiedzialnym „Dziennika Kujawskiego” w Inowrocławiu, na łamach którego wytrwale bronił polskiej racji stanu (m.in. w 1904 r. ostro sprzeciwiał się przemianowaniu nazwy miasta na Hohensalza), za co był represjonowany przez władze pruskie. Kilkakrotnie skazywano go na kary więzienia i aresztu.

 Udzielał się w pracy organizacji społecznych, m.in. był prezesem Towarzystwa Przemysłowego, członkiem Towarzystwa Czytelni Ludowych, bibliotekarzem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, działał na rzecz podnoszenia kultury agrarnej, wygłaszając dla członków Towarzystwa Rolniczego Inowrocławsko-Strzelińskiego odczyty o nowoczesnym gospodarowaniu i stosowaniu chemii w rolnictwie.

 

W 1906 r. opuścił Inowrocław i przeniósł się do Grudziądza, gdzie do 1918 r. był dziennikarzem „Gazety Grudziądzkiej”. Później pracował w przedsiębiorstwach komunalnych, jednocześnie udzielał się w życiu społecznym i kulturalnym Grudziądza, będąc uznawanym za wybitny autorytet. W książce Wandy Brzeskiej „Lata szkolne Jana Kasprowicza. Inowrocław 1872-1879” (Poznań, 1931) zamieszczono jego „Wspomnienia z czasów gimnazjalnych w Inowrocławiu 1872-1883”, stanowiące ważne źródło dla historyków literatury zajmujących się twórczością Jana Kasprowicza.

 

Pochodził z rodziny ziemiańskiej właścicieli Racic i Baranowa, rodzice jego to:

 

Serafin Andrzej Mateusz h. Jastrzębiec Ulatowski - ur.12.07.1834 Rybowo zm.? i

Wanda Marianna Barbara Anna Zawadzka ur. 1839 Sukowy zm. po 1897

ich ślub w 1859 w Polanowicach.

 

Serafin Ulatowski w powstaniu 1863 r. był komendantem wojennym na pow.inowrocławski do spraw pomocy powstańcom, skazany w procesie berlińskim na rok twierdzy w Wisłoujsciu; Racice i Baranowo sprzedaje 19.09.1867 Zygmuntowi h. Odrowąż Wilkońskiemu, twórcy solanek inowrocławskich, w rozliczeniu dostaje Niemojewo.

 

 

Rodzice Serafina Ulatowskiego to:

 Józef Roman Ulatowski ur.29.02.1812 Rybowo zm. ? dziedzic Rybowa i Baranowa

ożeniony w 1833 roku we Wałdowie z Anną h.Pomian Komierowską z Komierowa k.Chojnic

 

Rodzicami Wandy zd. Zawadzkiej Ulatowskiej byli:

Józef Zawadzki ur.1800 zm.15.04.1861 Sukowy poch.Polanowice ,dziedzic Sukowy, powstaniec z 1848 r. i

Bona Józefa h.Prawdzic Karłowska ur.1810 zm. 01.09.1866 Giżewo poch.Polanowice

 

 

Ulatowski h. Jastrzębiec Józef był dwukrotnie żonaty. 

1 żona Zofia Wanda Karłowska 1882-1900 poślubił 13.08.1900 r. w kościele św. Mikołaja w Inowrocławiu, zmarła ona 5 dni później wraz ze swa córką Anną ur.29.07.1900 r.

 

2 żona Wanda Benigna Kuźmicka, z która miał następujące dzieci:

- Serafina 1905-1908

- Annę Marię ur.1906

- Janinę Irenę ur.1909

- Kazimierza Bronisława ur.1910

- Ludomira ur. 1912

- Władysława ur. 1914

- Janinę Marię ur. 1921

 

Młodszy brat Józefa - TADEUSZ ULATOWSKI ur.1862 zm. 1924? - był cenionym lekarzem i działaczem narodowym, w latach 1903-1919 prowadził klinikę "Kembliny" w Baden pod Zurychem, gdzie stworzył wraz z żoną Marią z Trzcińskich ośrodek polskiego życia politycznego.

 

 

 

 

 

Opracowała: Anna Wiśniewska