Marceli Kujawa-Połczyński

ur. 31.05.1844 r. w Gniewkowie  zm. 06.12.1910 r.w Inowrocławiu, pochowany na cmentarzu ZNMP w Inowrocławiu, grób nie zachował się.

Inowrocławski działacz społeczny, publicysta, pisarz.

 

Po powstaniu styczniowym musiał emigrować do Francji, gdzie był świadkiem Komuny Paryskiej.

Wróciwszy do kraju rozwijał szeroką działalność społeczną i m.in. napisał wspomnienia powstańca z roku 1863 i 1864 pt. Bartek Nowak, zawierające dużo cennego i ciekawego materiału, a także bardzo radykalny pogląd na sprawy polskie i społeczne. W książce tej, wydanej w 1895 roku, autor opisał działalność chłopskiego dowódcy Bartłomieja Nowaka z Jaksic 1823-1890.

Nazwisko Połczyńskiego pojawia się w 1871 roku w składzie zarządu Towarzystwa Przemysłowego w Gniewkowie. Marceli Kujawa-Połczyński wspólnie z ludowym pisarzem Sierp-Polaczkiem wydawał w Bydgoszczy demokratyczne pismo Pochodnia, a w Inowrocławiu w 1884 roku próbował redagować czasopismo Kujawiak założone przez niemieckiego wydawcę Augusta Papsteina. Czasopismo określane było jako „postępowe”, dobrze przyjmowane przez miejscowych Polaków, bowiem poruszające problemy istotne z polskiego punktu widzenia, tworzone przez polskich autorów. Gazeta przetrwała jednak tylko kilka miesięcy .

W latach 1904-1907 był wiceprezesem Towarzystwa Samopomocy Naukowej w Inowrocławiu i wygłaszał różne referaty w duchu postępowym. Współpracował z synem uczestnika Powstania Styczniowego Kazimierza Czapli, Józefem Czaplą.

 

Rodzice jego to: Paweł Połczyński i Józefa Klemens.

 

W małżeństwie z Władysławą z Kempińskich miał m.in. córkę Wandę Zofię ur.1902 r.

 

 

Bartek Nowak: ze wspomnień powstańca z roku 1863/64